Wat is een voedselbos?
Sinds maart 2021 ligt er een voedselbos in de wijk Mariahoeve. Langs de noordelijke randweg, de N14, op het talud van naast het fietspad heeft de gemeente Den Haag een stukje grond beschikbaar gesteld aan Stichting De Tuinen van Mariahoeve. Na de eerste aanplant van fruitbomen en -struiken is het voedselbos door vrijwilligers onderhouden en uitgebreid. Inmiddels (eind 2022) staan er zo’n 30 fruit- en notenbomen en ongeveer 100 fruitstruiken. Verder is er een kruidenvallei met eetbare bloemen en planten.
Elke tweede zaterdag van de maand is er een werkdag, waar een groeiend aantal vrijwilligers op af komt. Onder leiding van projectbegeleiders Marjan Looije en Jan Morsch wordt er gewerkt om het stukje grasland om te werken naar een florerend ecosysteem met eetbare bomen, struiken en planten. Elke werkdag wordt afgesloten met een workshop waarin we een boom, struik of plant centraal stellen. Er wordt verteld over de achtergronden, een mythe of volksverhaal, de voedingswaarde en gebruiksmogelijkheden. Daarbij maken we ter plekke iets lekkers klaar met vruchten, noten of planten. Een proeverij met zelfgemaakte gerechtjes en drankjes waarin de oogst is verwerkt.
Educatie is delen
Het voedselbos is te klein om voldoende inkomsten uit de oogst voldoende inkomsten te genereren. Stichting De Tuinen van Mariahoeve wil het voedselbos dan ook vooral inzetten voor educatieve en sociale doeleinden. De workshops en werkdagen die we organiseren zijn een voorbeeld van de educatie. Ook op de website (www.voedselbosmariahoeve.nl) wordt uitleg gegeven over de achtergronden van het project. Van alle aanwezige planten, bomen en struiken zijn informatiefiches gemaakt. Deze zijn ook te raadplegen in het voedselbos zelf. Op markten en informatiebijeenkomsten laten Jan en Marjan zien wat je allemaal met de oogst van het voedselbos kunt maken.
In 2023 gaan we ook picknicks en lunches in het voedselbos organiseren, waarbij gekookt wordt met producten uit het voedselbos. Zo laten we zien hoe een grote stad als Den Haag op eenvoudige wijze in zijn eigen voedselvoorziening (of een deel daarvan) kan voorzien, met een heel korte keten tussen producent en consument. Mensen kunnen kennis maken met een andere manier van voedselproductie, eten uit de natuur en een ander eetpatroon.
De verwondering van mensen van jong tot oud over wat er in de eigen omgeving bloeit en groeit is prachtig om te zien. Het proeven, ruiken, het werken in de buitenlucht is voor velen een fijne ervaring. Contact met anderen door middel van de workshops en het buitenwerken is een mooi neveneffect. Er komen verhalen los, en er is veel om te delen.
Voedselbos en jongeren
De slogan van het voedselbos geeft aan dat we ook een sociale doelstelling hebben. Het voedselbos is een plek waar mensen kunnen groeien. Niet alleen door kennis op te doen, maar ook door de vaardigheden en talenten te ontwikkelen en te laten groeien. We richten ons hier vooral op jongeren.
Hoewel Mariahoeve een heel groene wijk is, komen jongeren niet meer vanzelfsprekend in contact met de natuur. Ze hebben vaak ook geen idee meer waar hun eten vandaan komt. Het voedselbos wil dat veranderen. Bezig zijn met en in de natuur heeft tenslotte een positief effect op het eigenbeeld en de psychische gesteldheid.
Met hulp van jeugdwerk en een school leiden we groepjes jongeren (maximaal 4 per groepje) op tot boskok of mini-voedselbosontwerper. We vragen ze om een lunch of picknick te organiseren in het voedselbos, of een informatiebijeenkomst voor mensen die een voedselbosje in hun eigen tuin of balkon willen maken.
Jongeren komen door middel van dit project in de buitenlucht, hebben beweging, leren oogsten, leren hapjes en drankjes bereiden uit de natuur, leren over gezonde voeding, ontmoeten mensen uit de buurt, leren een tuin aanleggen, leren zich klantvriendelijk op te stellen.
Ze leren ontdekken waar hun talenten liggen of waar ze affiniteit mee hebben. Ze ervaren dat ze een positieve bijdrage kunnen leveren aan hun leefomgeving. De positieve reacties van buurtbewoners zijn een stimulans voor de jongeren.
In het najaar van 2022 zijn we gestart met een groepje meiden. In het voedselbos hebben we samen kleine gerechtjes gemaakt, zoals pannenkoekjes met muntblaadjes, een wrap met eetbare onkruiden en een wildpluksalade met aardbei-azijndressing. Voor de informatiebijeenkomst maken de dames een moodboard van mini-voedselbossen en bereiden ze een presentatie voor.
Sponsoring
De pilot van dit jongerenproject is mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van het stadsdeel Haagse Hout. We zijn nog op zoek naar bedrijven of organisaties die de jongeren willen sponsoren. Door hun ondersteuning worden jongeren betrokken of bewuster van gezondheid, gezond leven en eten, buiten zijn en bewegen. Ze leren hun talenten ontdekken en ontwikkelen. De sponsoren kunnen door deelname aan dit project hun maatschappelijke betrokkenheid bij de wijk/buurt laten zien.
